Voorzitter, collega raadsleden, college en toehoorders,

We gaan het in deze algemene beschouwingen niet meer hebben over afgelopen weken en maanden. We kijken vooruit.

Vanuit de gedachte van de raadsagenda willen we samenwerken met het college aan een haalbare en sluitende begroting. Dat is niet makkelijk, wel nodig. Het college verdient dan ook onze waardering omdat ze hiertoe een goede voorzet doet.

De gemeente Wijk bij Duurstede wordt plotseling geconfronteerd met noodzakelijke en niet kinderachtige bezuinigingen. Ergens lijkt dit totaal onverwacht. Maar in zekere zin hebben we dit van mijlenver kunnen zien aankomen. Het is namelijk niet alleen ons probleem. Er is wereldwijd meer aan de hand.

De bezuinigingen zijn nodig omdat er veel belangrijke taken op het bordje van de gemeente liggen. En de inkomsten van het rijk en de lokale belastingen volgend jaar onvoldoende dekkend zijn om deze taken uit te voeren. Een sluitende begroting is een must voor alle gemeenten. Dus goed om daaraan te werken.

De bijdrage die we krijgen van het Rijk lopen niet meer in de pas met de uitgaven waar wij als gemeente voor staan. Oorzaak hiervan: De miljarden uitgaven die het Rijk de afgelopen jaren heeft gedaan aan andere zaken dan het gemeentefonds, en de extra taken die de gemeente er bij heeft gekregen.

De neo-liberale tunnelvisie van het nu demissionaire kabinet maakt dat economische groei zo ongeveer heilig is verklaard. Maatschappelijke samenhang, burgerschap, leefbaarheid en inkomensongelijkheid voor nu en de volgende generaties lijken geen prioriteit te hebben.

Onze visie op de maatschappij en de leefomgeving is een fundamenteel andere.

Wellicht is het tijd om na te denken over de grenzen aan de groei, en goed na te denken over het fundament van onze democratie. En is het de hoogste tijd voor meer aandacht richting de verwoestende uitwerking die wij als mensheid op onze planeet hebben.

Ook de rol van de burgers mag anders. De VNG schrijft op haar website:

“2040: hoe ziet dan de relatie tussen de overheid en inwoners eruit? Het is een van de vragen waarover de Denktank Nederland 2040 van de VNG en De Argumentenfabriek zich buigt. Eén voorspelling lijkt veilig: de burgerparticipatie zal de komende jaren nog belangrijker worden dan ze nu al is.”

Einde citaat. Dus: maak de burger mondiger en verstevig de lokale democratie en omarm lokale initiatieven. Dat leidt mede tot welvaart. Een fonds zoals o.a. het cultuurfonds draagt daar aan bij.

Het CBS kent de term brede welvaart, de kwaliteit van leven in het hier en nu en voor toekomstige generaties. Op haar website staat:

“Brede welvaart wordt jaarlijks gemonitord op verschillende niveaus (landelijk, provinciaal, en gemeentelijk) en voor de verschillende gebiedsdelen van het Koninkrijk. De Sustainable Development Goals dienen daarbij als richtlijn maar waar mogelijk zijn ook extra indicatoren ontwikkeld om op een hoger detailniveau te kunnen rapporteren.” Einde citaat.

De Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn echter beperkt want gebaseerd op een top-down filosofie, zoals agenda 2030 en oud kapitalistisch economisch denken. Wij zien ze graag aangevuld met lokaal georiënteerde doelen zoals bijvoorbeeld in agenda 2029 geformuleerde Realise Potential Goals (RPG’s). Agenda 2029 is een Nederlands initiatief dat lokaal en dus bottom up werkt. Het potentieel is er al, elkaar helpen om het potentieel tot ontwikkeling te brengen kunnen we al. We mogen het alleen meer gaan doen. Te beginnen met vandaag.

En hoe brengt Samenwerkt deze mooie woorden komend jaar in de praktijk, in ons eigen Wijk bij Duurstede? In 2024 willen we:

– Het Wijkse culturele erfgoed beter borgen

– Lokale initiatieven op het gebied van cultuur, natuur en recreatie (stadsstrand) omarmen

– De sociale cohesie in de Wijkse samenleving versterken

– lasten beter verdelen, brede schouders meer laten dragen

– de jeugd en ouderen perspectief bieden wat wonen en leefomgeving betreft

– natuurherstel en de biodiversiteit versterken

– Minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen en multinationals

– Energie besparen

– Onze burgers meer mee laten denken

– Beter samenwerken in de raad, op basis van wederzijds respect. Een forse OZB verhoging is voor ons bespreekbaar evenals gebruik maken van een deel van de reserve vanuit de septembercirculaire.

Het bovengenoemde is terug te vinden in de moties en amendementen die we zullen inbrengen en steunen ter aanvulling van de goede begroting die er al in concept ligt.

Tot slot: laat vooral uw progressieve stem horen bij de komende verkiezingen!